Eukarionty
Eukarionty – nazywane inaczej: eukariota, eukariotami, organizmami eukariotycznymi, Eukaryota, Eukarya, jądrowcami, jądrowymi, organizmami jądrowymi, kariotami, kariota lub Karyobionta – to, najogólniej mówiąc, organizmy zbudowane z komórek posiadających jądro komórkowe z chromosomami. Jądro komórkowe jądrowców odgraniczone jest od cytoplazmy podwójną błoną białkowo-lipidową.
Do eukariotów zalicza się wszystkie organizmy komórkowe poza bakteriami i archeonami. Szacunki dotyczące liczby gatunków w obrębie tej grupy wahają się pomiędzy 5 a 10 mln.
Komórki eukariotyczne są z zasady znacznie większe od prokariotycznych. Choć zmienność rozmiarów i jednych, i drugich jest bardzo duża (najmniejsze eukarioty mają rozmiar mniejszy niż 1 µm), „typowe” proporcje objętości są średnio rzędu tysiąc do jednego.
Najbardziej aktualne klasyfikacje eukariontów są dość skomplikowane: odchodzi się bowiem od tradycyjnego podziału na taksony rangi królestwa na rzecz wyodrębniania tzw. kladów (grup organizmów o cha-rakterze monofiletycznym – tj. obejmujących kopalnego przodka zaliczonych do niej istot oraz wszystkich jego potomków) niezależnie od ich rangi taksonomicznej, w uza-sadnionych jedynie przypadkach pozostawiając w systemie klasyfikacyjnym grupy parafiletyczne (obejmujące organi-zmy posiadające wspólnego przodka, ale nieujmujące wszystkich jego potomków).
Wyodrębnia się obecnie najczęściej tzw. supergrupy, z któ-rych większość umownie traktować można mniej więcej na równi z królestwami (inne uznać możemy za coś na kształt nadkrólestw). Na dzień dzisiejszy rozumianych w ten sposób królestw mamy 10:
Drzewo filogenetyczne eukariontów
-
rośliny (tzw. rośliny sensu lato) – obejmujące rośliny zielone, czyli rośliny sensu stricto (do których zaliczamy zielenice oraz ramienice sensu lato, w tym rośliny telomowe/wyższe), krasnorosty oraz tzw. glaukocystofity (proste glony, będące najstarszą linią rodową roślin);
-
Hacrobia – najbliżej spokrewnione z roślinami organizmy, dawniej zaliczane do glonów (haptofity, kryptomonady oraz kilka innych mniejszych grup);
-
stramenopile, nazywane czasem Heterokonta – obejmujące m.in. brunatnice, okrzemki, spokrewnione z nimi grupy glonów oraz część dawnych protistów grzybopodobnych (m.in. słynne lęgniowce);
-
alweolaty – blisko spokrewnione ze stramenopilami organizmy charakteryzujące się posiadaniem tzw. alweoli, do których zaliczamy m.in. orzęski czy brunatnice;
-
Rhizaria – tworzące ze stramenopilami i alweolatami wspólny klad organizmy ameboidalne, obejmujące m.in. otwornice i promienice;
-
Excavata – obejmujące dawniej wyodrębniane jako takson wiciowce (w tym m.in. eugleniny czy rzęsistki), a także akrazje;
-
Apusozoa – najmniej poznane organizmy eukariotyczne, dzielone na 3 mniejsze grupy;
-
Amoebozoa – obejmujące m.in. ameby i większość dawnych śluzowców;
-
Holomycota – obejmujące przede wszystkim tradycyjnie wyodrębniane grzyby, w tym podstawczaki i workowce;
-
oraz Holozoa – obejmujące m.in. tradycyjnie wyodrębniane zwierzęta wielokomórkowe, a także np. wiciowce kołnierzykowe i tworzące z Holomycota wspólny klad – Opisthokonta.
Niewielka część organizmów eukariotycznych nie została dotąd sklasyfikowana w żadnej z wyżej wymienionych grup.
Jak widać zatem, grzyby są zdecydowanie bliżej spokrewnione ze zwierzętami, aniżeli z roślinami, co przeczy dawniejszym teoriom obecnym w nauce od czasów Linneusza.
